-
1 νόος
νόος, νόου, ὁ, [dialect] Att. [var] contr. [full] νοῦς, gen. νοῦ: Hom. uses the [var] contr. form once, in nom., Od.10.240, cf. Hes.Fr. 205 (Hdt. never): Trag. use [var] contr. form, exc. in A.Ch. 742 (iamb.), S.Ph. 1209 (lyr.): [dialect] Aeol. gen.Aνῶ Alc.Supp.9.1
; acc. νῶν Sapph.ib.25.2; νόον Ead.70 (s.v.l.): heterocl. forms are found in NT and later writers, gen.νοός Ep.Rom.7.23
, LXX 4 Ma.1.35; dat.νοΐ 1 Ep.Cor.1.10
, [Aristid.] Or.35(9).26; nom. pl.νόες Ph.1.86
, Plot.6.7.17, Dam.Pr.96; acc. pl.νόας Plu. Fr.7.27
, Iamb.Myst.1.15, Ammon.in Int.243.3 (v.l.), Dam.Pr. 103: [dialect] Att. pl. νοῖ, acc. νοῦς, gen. νόων ib. 122, dat. νοῖς ibid., is rare in early writers, as Ar.Fr. 471, but freq. in later philosophy:1 mind, as employed in perceiving and thinking, sense, wit,οὐ λῆθε Διὸς πυκινὸν ν. Il.15.461
;ν. πολυκερδέα Od.13.255
;ν. ὁρῇ καὶ ν. ἀκούει, τἄλλα κωφὰ καὶ τυφλά Epich.249
, cf. S.OT 371; prudently,Od.
6.320; senselessly,Il.
20.133; wisely,Hdt.
8.86, 138; ξὺν νῷ with play on ξυνῷ, Heraclit.114 ( νόῳ codd. Stob.);ξὺν νῷ ἑλομένῳ Pl. R. 619b
;οὐδενὶ ξὺν νῷ Id.Cri. 48c
;μηδενὶ ξὺν νῷ Ar.Nu. 580
;τοῦ νοῦ χωρίς S.OT 550
;τοῦ ν. κενός Id.OC 931
; νόῳ λαβεῖν τι to apprehend it, Hdt.3.51; νόῳ σχεῖν, ἔχειν, recall, remember, Id.5.92.ή, Pl.R. 490a;κοινὸς ν. Phld.Rh.1.37
S., Arr.Epict.3.6.8; ἀγαθὸς ν., σπουδαῖος ν., Phld.Rh.2.61, 1.252 S.2 νοῦν ἔχειν in two senses,a to have sense, be sensible, S.Tr. 553, El. 1013, 1465, Ar.Ra. 535, etc.;ὁ νοῦς ὅδ' αὐτὸς ν. ἔχων οὐ τυγχάνει E.IA 1139
; so ν. ὀλίγον κεκτημένος Ar.Ec. 747;σμικρὸν νοῦ κεκτῆσθαι Pl.Lg. 887e
; impers.,τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει ν. οὐδένα S.Ant.68
, cf. Pl.Ti. 68b; cf. νουνεχόντως.b νοῦν or τὸν ν. ἔχειν to have one's mind directed to something,ἄλλοσ' ὄμμα, θητέρᾳ δὲ ν. ἔχειν S.Tr. 272
, cf. Sapph.Supp.25.2;τὸν ν. πρὸς αὑτὸν οὐκ ἔχων, ἐκεῖσε δέ E.Ph. 1418
;δεῦρο ν. ἔχε Id.Or. 1181
; ; ποῦ τὸν ν. ἔχεις; Ar.Ec. 156; τὸν ν. ἔχειν πρός τινα or τι (like προσέχειν τὸν ν.) Th.7.19, Pl.Grg. 504d; , etc.;περί τινος Id.R. 534b
;ἐν πέρδιξιν AP7.206
(Damoch.): conversely, ἐπὶ νοῦν ἐλθεῖν τινι to occur to one, D.H.3.15, Arr.An.7.24.3.3 mind, more widely, as employed in feeling, deciding, etc., heart,χαῖρε νόῳ Od.8.78
;κεῦθε νόῳ Il.1.363
;[χόλος] οἰδάνει νόον 9.554
;ἐνὶ στήθεσσιν ἀτάρβητος ν. ἐστί 3.63
; ν. ἔμπεδος, ἀκήλητος, ἀπηνής, 11.813, Od.10.329, 18.381; ν. εὐμενής, ἄγναμπτος, etc., Pi.P.8.18, A.Pr. 164 (lyr.), etc.;πολλῶν ἀνθρώπων νόον ἔγνω Od.1.3
; ἐκ παντὸς νόου with all his heart and soul, Hdt.8.97; τῷ νῷ.. κἀπὸ τῆς γλώσσης in heart as well as tongue, S.OC 936: freq. in phrase κατὰ νόον according to one's mind, Hdt.1.117, 7.104; (anap.);πράξειας κατὰ ν. τὸν ἐμόν Id.Fr. 469
(anap.);κατὰ ν. πράξας Ar.Eq. 549
; , cf. Pl.Euthphr.3e.4 mind, resolve, purpose, ἀγαθῷ νόῳ, i.e. kindly, Hdt.1.60; τί σοι ἐν νόῳ ἐστὶ ποιέειν; what do you intend to do? ib. 109;ἡμῖν ἐν ν. ἐγένετο εἰπεῖν Id.9.46
; ἐν ν. ἔχειν c. [tense] fut. inf., to intend.., Id.1.10 (v.l.): c. [tense] pres. inf., ib. 27, Pl.R. 344d; ποιέειν τι ἐπὶ νόον τινί to put into his mind to do.., Hdt.1.27; ἐπὶ νόον τρέπειν τινί .. Id.3.21;ταύτῃ <ὁ> ν. ἔφερε Id.9.120
.5 reason, intellect,νόου φρενί Xenoph.25
, cf. Parm.16.2, etc.;θεῖος ν. Democr.112
, cf. Id. ap. Arist. de An. 404a28; opp. δόξα, Pl.Ti. 51d, cf. Arist. de An. 428a5.b Mind as the active principle of the Universe, Anaxag. 12, etc.;Θαλῆς νοῦν τοῦ κόσμου τὸν θεόν Placit.1.7.11
;ἡ τοῦ κόσμου γένεσις ἐξ ἀνάγκης καὶ νοῦ συστάσεως Pl. Ti. 48a
, cf. Sph. 249a, Phlb. 30c, Arist.Metaph. 1072b20, de An. 430a17, Zeno Stoic.1.28, Plot.5.1.4.II act of mind, thought, ; ; .III sense, meaning of a word, etc.,οὗτος ὁ νόος τοῦ ῥήματος Hdt.7.162
, cf. Ar.Ra. 1439, Plb.5.83.4, Phld.Rh. 1.106 S., etc.; ὁ νόος τῆς θυσίης cj. for νόμος in Hdt.1.216; meaning of a work of art, Philostr.VA4.28;πολὺς ν. ἐν ὀλίγῃ λέξει συνέσταλται Plu.2.510e
; πρὸς τὸν αὐτὸν νοῦν to the same effect, Str.15.3.7; πρὸς νοῦν οὐδὲν λέγοντες to the point, Phld.Mus.p.96K.; senseless,Id.
Po.5.29.IV Pythag. name for μονάς, Theol.Ar.6. (Etym. dub.; the pr.n.Πολυνόϝα IG9(1).870
hardly proves νόϝος.) -
2 λέγω
(αόρ. είπα и είπον, παθ. αόρ. ελέχθην и ειπώθηκα, μελλ. θα πεί, μετχ. είπωμένος и είρημένος) μετ.1) говорить, разговаривать; высказывать; рассказывать;παραμύθια — рассказывать небылицы;λέγω ανοησίες — говорить вздор;
τί (μού) λες! что ты говоришь!;σού είπα να σιωπήσεις! я тебе сказал — замолчи!; τί έχεις να πείς; что скажешь?; τί θέλετε να πείτε μ' αυτό; что вы этим хотите сказать?; σε ρωτώ και συ δε μού λες я тебя спрашиваю, а ты не отвечаешь; άλλα λες κι' άλλα κάνεις ты говоришь одно, а делаешь другое; 2) перен. говорить, передавать, сообщать; λένε πώς... говорят, ходят слухи...; τί λένε οι εφημερίδες γι' αυτό; что об этом пишут в газетах?; η παροιμία λέει... пословица гласит...; ο νόμος το λ,έγει καθαρά закон ясно говорит об отом; 3) говорить, выражать; τό πρόσωπο του λέει πολλά его лицо выражает многое; 4) говорить, обещать; ό, τι λέει δεν ξελέει он не берёт свои слова обратно; είπα ξείπα я пообещал, я и отказал; 5) полагать, считать, думать;λέγω να ξρθω και γώ — я тоже думаю прийти;
λέγω να μην πας — тебе, по-моему. лучше не идти;
ποτέ μου δεν τώλεγα να... никогда не думал, что...;ποιός να (μας) τώλεγε; кто бы мог подумать?; 6) означать, значить; τί πάει να πεί αυτό; что это значит?; αυτό θα πεί... это значит...; 7) называть, звать, именовать; πώς σε λένε; как тебя зовут?; 8) называть, считать; τον λες γι' άνθρωπο; разве можно его назвать человеком?; γιά κακό το λένε это считается плохим; μπορείς να το πείς αυτό φαγητό; разве это еда?; 9) читать, декламировать; петь; πες μας και συ ένα μινόρε спой и ты нам что-нибудь; τί ποίημα θα μας πείς; какое стихотворение ты нам прочтёшь?;§ λέγω κατ' εμαυτόν — или λέγω με το νού μου — думать про себя, размышлять;
είπε και εγένετο сказано — сделано;ό,τι πουν όλοι λέω κι' εγώ как все, так и я; δεν σού λέγω или δεν λέγω όχι я ничего не говорю, может быть это и так; εδώ τα λέμε мы беседуем; τα είπαμε ένα χεράκι а) мы поспорили, поссорились; б) мы, наконец, объяснились; τα λένε οι βουλευτές депутаты заседают; εγώ τα λέω, εγώ τ' ακούω говорить попусту; ούτε τού папа, να μην το πείς храни это в строжайшей тайне; κάτι μας λές ничего нового ты нам не сообщил; δεν μας λες τίποτε в твоих словах нет никакого смысла; αυτό δεν λέει τίποτε это ни о чём не говорит; τό λέει η περδικούλα του или τό λέει η καρδιά του он сильный, храбрый, мужественный человек; ; κατά το λέγειν του по его словам; σαν να λέμβ или πού λέει ο λόγος скажем, например, то есть; λέγε-λέγε..., πές-πές... мало-помалу, понемногу; πές-πές με καταφέρανε мало-помалу они меня уговорили;λέγω δεν κατάλαβα — будто я и не понял;
οδτως ειπείν так сказать;πού λες... или πού λέτε... итак, значит; слушайте дальше; έτσι πού λες вот так, вот что получилось, вот что произошло; χωρίς να πεί κουβέντα не говоря ни слова; εδώ πού τα λέμε собственно говоря; между нами говоря; *ίξω απ' το χορό πολλά τραγούδια λένε легко тебе говорить; άζ πούμε (или πες), πώς... допустим, предположим, что...; ας πούμε (πες) πώς έγινες πλούσιος предположим, что ты разбогател; ο λόγος το λέει к слову сказать; (γιά) να πούμε την αλήθεια откровенно говоря, по правде говоря; φέρ' ειπείν например; λες και (как) будто; εχουμε και λέμε итак, значит у нас... (при счёте); τα είπαμε! решено!, договорились!; ποιός το λέει; где это записано?; εμένα μού λες; что ты мне рассказываешь?, кому ты это говоришь?, расскажи это кому-нибудь другому; άλλο να σού τα λέω κι' άλλο να τ'ακούσεις (να το δεις) словами не передать, это невыразимо (неописуемо); πού να τού (τό) πεί ο παπάς στ' αυτί (κι' ο διάκος στο κεφάλι) чтоб ему околеть; θα το κάνεις και θα πείς κι' ένα τραγούδι только попробуй этого не сделать, сделаешь, как миленький;1) — называться, именоваться;λέγομαι
2) слыть, считаться;§ λέγεται — говорят, ходят слухи;
δεν λέγεται — невыразимый, неописуемый;
καθ' ά κοινώς λέγεται — то есть, другими словами;
αυτό να λέγεται — само собой (разумеется), конечно, несомненно;
ούτε να λέγεται — и речи быть не может, ни в коем случае
См. также в других словарях:
τοι — (I) Α (μόριο) ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ χρησιμοποιείται: 1. για να συγκεφαλαιώσει ή για να εκφράσει ένα θετικό συμπέρασμα: λοιπόν, επομένως, όπως βλέπεις («οὗτός τοι... ἀπὸ στρατοῡ ἔρχεται ἀνήρ», Ομ. Ιλ.) 2. (συν. στους τραγικούς) για να εισαγάγει ένα… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Φιλοσοφία και Σκέψη — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η φιλοσοφία ως κατανοητικός λόγος Όταν κανείς δοκιμάζει να προσεγγίσει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, πρωτίστως έρχεται αντιμέτωπος με το ερώτημα για τη γένεσή της. Πράγματι, η νέα ποιότητα των φιλοσοφικών θεωρήσεων της… … Dictionary of Greek
Βιετνάμ — Κράτος της νοτιοανατολικής Ασίας.Συνορεύει Β με την Κίνα, Δ με την Καμπότζη και το Λάος, ενώ Α και Ν βρέχεται από τη Νότια Θάλασσα της Κίνας, και πιο συγκεκριμένα από τον Κόλπο του Τονκίν ΒΑ, τον Κόλπο της Ταϊλάνδης ΝΔ και στην υπόλοιπη… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Θρησκεία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ Το περιεχόμενο της θρησκείας που επικράτησε στον ελλαδικό χώρο κατά την Παλαιολιθική εποχή δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί επακριβώς. Τα λιγοστά και δυσεξιχνίαστης σημασίας ευρήματα δεν βοηθούν προς την κατεύθυνση αυτή … Dictionary of Greek
Αναξαγόρας — I (Κλαζομενές 499/8 Λάμψακος 428/7 π.Χ.). Φιλόσοφος. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε στην Αθήνα, όπου και συνδέθηκε με στενή προσωπική και πνευματική φιλία με τον Περικλή. O δεσμός αυτός, όμως, και η μεγάλη επίδραση του φιλοσόφου στην… … Dictionary of Greek
λόγος — I Η ομιλία, η λαλιά του ανθρώπου ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας. Βλ. λ. γλώσσα. Λ. επίσης ονομάζεται η λογική. Βλ. λ. λογική. II (Μαθημ.). Ας είναι Α και Β δύο ομοειδή γεωμετρικά μεγέθη, για παράδειγμα, δύο ευθύγραμμα τμήματα· ενδέχεται φυσικά … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Εκπαίδευση — Η ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ Είναι οι λόγιοι της προεπαναστατικής περιόδου (β΄ μισό 18ου αιώνα μέχρι την κήρυξη της επανάστασης) οι οποίοι, προσβλέποντας στην πνευματική αναγέννηση του Γένους, που θα έφερνε και την… … Dictionary of Greek
Αριστοτέλης — I (Στάγειρα Χαλκιδικής 384 π.Χ. – Χαλκίδα 322 π.Χ.).Φιλόσοφος. Γιος του Νικόμαχου, προσωπικού γιατρού του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Γ’, ορφανός από πολύ νωρίς, ανατρέφεται από τον Πρόξενο τον Αταρνέα. Το 367 π.Χ., σε ηλικία δεκαεπτά ετών,… … Dictionary of Greek
αθλητισμός — Η επίδοση στα αθλήματα, η εκγύμναση του σώματος. Με μια ειδικότερη έννοια, ο όρος αναφέρεται σε ένα σύνολο αθλημάτων, που ξεκινούν από τις φυσικές σωματικές ασκήσεις του ανθρώπου (βάδισμα, τρέξιμο, άλματα, ρίψεις). Αρχικά, ήταν η συστηματική… … Dictionary of Greek
αλέξανδρος — I Όνομα μυθολογικών προσώπων. 1. Άλλο όνομα του Πάρη που του δόθηκε επειδή, όταν ήταν μικρός, βοήθησε στη διάσωση των κοπαδιών από επιδρομή ληστών «αλεξήσας ποίμνια», παρέχοντας δηλαδή σε αυτά προστασία. 2. Γιος του Ευρυσθέα, που σκοτώθηκε στον… … Dictionary of Greek
Χιουμ, Ντέιβιντ — (Hume, Εδιμβούργο 1711 – 1776). Τελευταίος μεγάλος εκπρόσωπος της αγγλικής εμπειριοκρατίας. Από πολύ νέος έδειξε ενδιαφέρον για τις φιλοσοφικές και ιστορικές μελέτες, και για ένα χρονικό διάστημα είχε εγκατασταθεί στη Γαλλία (από το 1734 έως το… … Dictionary of Greek
